Иргэний улс төрийн эрхийн тухай төсөл /word 13хуудастай/
ИРГЭНИЙ УЛС ТӨРИЙН ЭРХИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХН ТУХАЙ ХУУЛИЙНТӨСЛИЙН
 ҮЗЭЛ БАРИМТЛАЛ


Нэг. Хуулийн төсөл боловсруулах үндэслэл, шаардлага

Иргэний улс төрийн эрхийг хэрэгжүүлэхн тухай хуулийн төслийг боловсруулах дараах хууль зүйн болон практик үндэслэл, шаардлага байна.Үүнд:

I.Хууль зүйн үндэслэл, шаардлага:

Монгол Улс 1974.... онд нэгдэн орсон Иргэний болон улс төрийн эрхийн олон улсын пактын 25 дугаар зүйлд иргэн бүр аливаа алагчилалгүйгээр болон үндэслэл бүхийгүй хязгаарлалтгүйгээр төрийн хэргийг “явуулахад шууд болон чөлөөтэй сонгосон төлөөлөгчдөөрөө уламжлан” оролцох эрх, боломжийг эдэлнэгэж ард түмэн засан тохинох эрхээ эдлэх, төрийнхээ үйл хэрэгт оролцох арга замыг тодорхойлсон.
Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Монгол Улсад засгийн бүх эрх мэдэл ард түмний мэдэлд байна. Монголын бүх ард түмэн төрийн үйл хэрэгт шууд оролцож, мөн сонгож байгуулсан төрийн эрх барих төлөөлөгчдийн байгууллагаараа уламжлан энэхүү эрхээ эдэлнэ”,16 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 9-д “шууд буюу төлөөлөгчийн байгууллагаараа уламжлан төрийг удирдах хэрэгт оролцох эрхтэй”, мөн хэсгийн 10-т “нийгмийн болон өөрсдийн ашиг сонирхол, үзэл бодлын үүднээс нам, олон нийтийн бусад байгууллага байгуулах, сайн дураараа эвлэлдэн нэгдэх эрхтэй”, мөн хэсгийн 11-т “улс төрийн... харилцаанд эрэгтэй, эмэгтэй тэгш эрхтэй”, мөн хэсгийн 12-т “төрийн байгууллага, албан тушаалтанд өргөдөл, гомдлоо гаргаж шийдвэрлүүлэх эрхтэй”, мөн хэсгийн 16-д “итгэл үнэмшилтэй байх, үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх, үг хэлэх, хэвлэн нийтлэх, тайван жагсаал цуглаан хийх эрх чөлөөтэй”, 19 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Төрөөс хүний эрх, эрх чөлөөг хангахуйц эдийн засаг, нийгэм, хууль зүйн болон бусад баталгааг бүрдүүлэх, хүний эрх, эрх чөлөөг зөрчихтэй тэмцэх, хөндөгдсөн эрхийг сэргээн эдлүүлэх үүргийг иргэнийхээ өмнө хариуцна” хэмээн мөн хэсгийн 12-т “төрийн байгууллага, албан тушаалтанд өргөдөл, гомдлоо гаргаж шийдвэрлүүлэх эрхтэй” гэж ард түмэн засаг төрөө байгуулж тохинуулах, иргэд байгуулсан төрийнхээ үйл ажиллагаанд оролцох, санал бодлоо илэрхийлэх, тусгуулах эрхийг тунхагласанбаталгаажуулсан. 
Төр, засгийн эрх мэдэл ард түмний гарт байх дээрх заалтыг Үндсэн хуулийн 25 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 16-д дахь хэсэгт “сонгуулийн эрх бүхий иргэдийн олонх нь оролцсон ард нийтийн санал асуулгыг хүчинтэйд тооцож, олонхийн санал авсан асуудлыг шийдвэрлэгдсэн гэж үзнэ” гэж бататган тусгажээ.
 Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2012 оны 176 дугаар зарлигаар баталсан “Шууд ардчилал, иргэдийн оролцоогоор дамжуулан төвлөрлийг сааруулах үндэсний дунд болон урт хугацааны бодлогын баримт бичиг” –ийн 1, 2 дугаар стратегийн хүрээнд нийтийн ашиг сонирхлыг хөндсөн асуудлыг иргэдийн оролцоотойгоор шийдвэрлэх,   нийтийн санал асуулгаар олонхийн санал авсан асуудлыг эцсийн гэж үзэх иргэдийн оролцооны эрх зүйн орчныг бүрдүүлэх, шинэчлэх чиглэлийг хэрэгжүүлэхээр заажээ. 

II.Практик үндэслэл, шаа